بررسی تبدیل واکۀ /u/ به [i] در گویش لری سیلاخوری در چارچوب نظریۀ بهینگی

نویسندگان

بشیر جم

احمد ذلقی

چکیده

تبدیل واکۀگرد و پسین /u/ به واکۀ گسترده و پیشین [i]در گویش های لری و برخی گویش های زبان پارسی روی می دهد. این تبدیل شامل رخداد دو فرایند گردی زدایی و پیش­آمدگی می شود. هدف این مقاله تحلیل و تبیین دلیل رخداد و دلایل عدم رخداد این تبدیل واجی در بافت های گوناگون در گویش لری سیلاخوری در چهارچوب نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 1993) از طریق دست یابی به یک رتبه بندی دربرگیرنده از محدودیت های مختلف است. در بخش های تحلیلی ابتدا دلایل زیر ساختی بودن واکۀ  /u/ارایه می شود. سپس استدلال می گردد که علتتبدیل این واکه به واکۀ [i]تسلط محدودیت نشان داریِ ایجاد کنندۀ این فرایند بر یک محدودیت پایایی است. در مرحلۀ دیگر که شامل بحث مفصل تر این مقاله می شود، عدم رخداد این فرایند در بافت های گوناگون مورد تحلیل قرار می گیرد. این گونه استدلال می شود که محدودیت های پایایی دیگری نیز وجود دارند که بر محدودیت نشان داریِ ایجاد­کنندۀ این فرایند مسلط هستند و در نتیجۀ تسلط آنها، این فرایند در بافت های خاصی رخ نمی دهد. این محدودیت های پایایی مشخص می کنند که بافت پس از واکۀ/u/ رخداد یا عدم رخداد تبدیل آن به واکۀ [i]را تعیین می کند. به بیانی دیگر، بافت پیش از این واکه در این میان هیچ گونه نقشی ندارد. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و میدانی انجامگرفته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تبدیل واکۀ /u/ به [i] در گویش لری سیلاخوری در چارچوب نظریۀ‌ بهینگی

تبدیل واکۀگرد و پسین /u/ به واکۀ گسترده و پیشین [i]در گویش‌های لری و برخی گویش‌های زبان پارسی روی می‌دهد. این تبدیل شامل رخداد دو فرایند گردی زدایی و پیش­آمدگی می‌شود. هدف این مقاله تحلیل و تبیین دلیل رخداد و دلایل عدم رخداد این تبدیل واجی در بافت‌های گوناگون در گویش لری سیلاخوری در چهارچوب نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 1993) از طریق دست‌یابی به یک رتبه بندی دربرگیرنده از محدودیت‌های مختلف ا...

متن کامل

بازنمایی واج /r/ در گویش ترکی عجب‎شیری در چارچوب نظریۀ بهینگی

پژوهش حاضر به توصیف و تحلیل بازنمایی واج /r/ در گویش ترکی عجب‎شیری در محیط‌های واجی مختلف در چارچوب نظریة بهینگی می‌پردازد. نظریۀ بهینگی، در قالب تعامل محدودیت‌های نشانداری و پایایی، به توجیه فرایندهای واجی می‌پردازد. داده‌های این پژوهش، از گویشوران بومی مسن و بی‌سواد عجب‎شیر جمع‌آوری شده است. لازم به ذکر است در این گویش، واج /r/ در هیچ محیط واجی تظاهر آوایی ندارد و همواره یا به واج /j/ تبدیل م...

متن کامل

توصیف و تحلیل فرایندهای واجی گویش دزفولی بر پایۀ چارچوب نظریۀ بهینگی

هدف از نگارش این مقاله، توصیف و تحلیل چند فرایند واجی پربسامد در گویش دزفولی و مقایسۀ آن‌ها با فارسی معیار در چارچوب نظریۀ بهینگی است که در واج‌شناسی نظریه‌ای نوبنیان و یکی از رویکردهای محدودیت- بنیاد است. تحقیق حاضر به شیوۀ توصیفی- تحلیلی انجام‌گرفته و در گردآوری نمونه‌ها و داده‌ها از روش میدانی استفاده‌شده­است. بدین منظور، پانزده ساعت از مکالمۀ عادی گویشورانِ شرکت‌کننده با میانگین سنی سی تا پن...

متن کامل

بررسی تطبیقی جایگزینی واج‌های ملازیِ وام‌واژهای عربی در فارسی معیار و گویش رودباری (کرمان) در چارچوب نظریۀ بهینگی

جایگزینی یک واجِ زبان وام‌دهنده با شبیه‌ترین آوای موجود در زبان وام گیرنده «جایگزینی صدا» یا  «جایگزینی واج» نامیده می‌شود. واژه‌های بسیاری از زبان عربی وارد زبان فارسی و گویش‌های گوناگون آن شده‌اند که دارای دو نویسة «ق» و «غ» هستند. این دو نویسه که در زبان عربی به ترتیب به صورت‌ همخوان‌های ملازی انسدادی بی‌واک /q/ و سایشی واک‌دار /R/ تلفظ می‌شوند، در زبان فارسی معیار تلفظی یکسان دارند و هر دو ب...

متن کامل

بررسی آکوستیکی ارتقای واکۀ /ɑ/ به واکۀ [u] در بافت n- در زبان فارسی معاصر

تحقیق حاضر، پژوهشی در فرایند ارتقای واکۀ پسینِ افتادۀ /ɑ/ به واکۀ پسینِ افراشتۀ [u] دربافت همخوان خیشومی  -nدر زبان فارسی معاصر است، در چارچوب واج‌شناسی آزمایشگاهی. در زبان فارسی در رخ‌داد این فرایند در بافت مذکور، دوگانگی مشاهده می‌شود. به‌بیان‌دیگر این فرایند گاهی رخ می‌دهد (برای مثال تبدیلِ واژۀ گران به گرون)، و گاهی نیز ارتقا رخ نمی‌دهد (مانند واژۀ گران‌پایه). از این‌رو نوشتار حاضر می‌کوشد تا ...

متن کامل

بازنمایی فرایندهای واجی لهجۀ گلپایگانی در چارچوب نظریۀ بهینگی

پژوهش حاضر به‌عنوان مطالعه­ای توصیفی-تحلیلی با هدف بررسی مهم‌ترین فرایند‌های واجی لهجۀ گلپایگانی در چارچوب نظریۀ بهینگی به نگارش درآمده‌است. در این پژوهش گونۀ معیار زبان فارسی که توسط گویندگان خبر در رسانۀ ملی به‌کار می‌رود، به‌عنوان صورت درونداد و لهجۀ گلپایگانی به‌عنوان یکی از لهجه‌های فارسی معیار، برونداد لحاظ ‌شده‌است. با توجه به تنوع تلفظ در روستاها و مناطق مختلف این شهرستان، در این پژوهش ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای زبانی

ناشر: دانشکده ادبیات وعلوم انسانی

ISSN 1026-2288

دوره 4

شماره 2 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023